cross on church tower over fields on plains at sunset

De vergeten verzen van Blijf mij nabij

Blijf mij nabij, wie kent dat lied niet? Elk jaar maakt het indruk op de vierde mei: dan klinkt het op vele plekken. Op de Titanic speelde een muziekgroep het lied terwijl het schip aan het zinken is. Wij kwamen drie ‘vergeten verzen’ uit Blijf mij nabij tegen. Deze verzen maakten deel uit van het engels origineel, maar zijn in het Nederlands onvertaald gebleven.

de dichter van de liedtekst

Het lied Blijf mij nabij (Abide with me) werd geschreven door Henry Francis Lyte. Hij werd in 1793 in Schotland geboren. Later wordt hij predikant 
in de Anglicaanse kerk,
 zo’n 25 jaar in dezelfde gemeente. In die periode maakt hij mee dat een vriend en collega plotseling sterft.

In veel van zijn liederen en gedichten keert dat thema terug: de kwetsbaarheid van het leven, en de noodzaak om bij God bescherming te zoeken. Denk maar aan zijn bewerking van Psalm 103, loof de Koning heel mijn wezen (Lied 103c uit het Liedboek):

Ja, God spaart ons en Hij redt ons,

Hij kent onze broze kracht,

Hij bewaart ons,
Hij ontzet ons van de boze en zijn macht

Snel vergaan de mensenkind’ren
Als de bloemen op het veld.

Looft de Heer van dood en leven

Hem die onze dagen telt.

In 1847 moet Lyte aan den lijve de kwetsbaarheid ervaren: hij krijgt TBC, en zal niet langer als voorganger kunnen werken. Op zondag 5 september van dat jaar leidt hij zijn laatste kerkdienst. De tekst van de preek was uit Lukas 24:29, waar de Emmausgangers zeggen tegen de Heer: ‘Blijf bij ons, want het is avond’. Op de avond van die dag schrijft hij Blijf mij nabij.

ontstaan

Lyte maakt een wandeling langs het naburige strand. Het is avond, hij is moe en niet gezond. Al lopend rollen de dichtregels hem in gedachten:

Swift to its close ebbs out life’s little day…
Heaven’s morning breaks,

and earth’s vain shadows flee.

(De korte levensdag ebt snel weg…
De hemelse ochtend breekt aan,
de ijdele schaduwen van de aarde wijken)

Ook in de rest van het lied ervaar je die avondwandeling langs het strand.
Lyte dicht bijvoorbeeld over veranderingen die steeds maar komen, zoals eb en vloed op het strand. God is zijn Rots in de branding, die hem nabij blijft.

kruis

In zijn werkzame leven als predikant was Lyte vele mensen voorop gegaan in een rouwstoet. Bij een Angelicaanse rouwstoet werd vooraan de rouwstoet een kruis gedragen. Boven de mensenmassa uit zag je dat kruis: het kruis dat altijd hoger reikt, het kruis dat steeds voorop gaat. Vandaar die liedtekst:
Houd, Heer, uw kruis
hoog voor mijn brekend oog
Lichtend in het duister,
wijs de weg omhoog.

Als Lyte zijn lied klaar heeft, verhuisd hij definitief naar Frankrijk. Twee maanden later sterft hij, gaat hij ‘de weg omhoog’, tot God.

vergeten verzen

Wie de oorspronkelijke tekst van Lyte leest, treft daar drie engelse verzen in aan die wij in Nederland niet kennen. Wij hebben die verzen een zingbare, Nederlandse vertaling gegeven (vanwege auteursrecht geven de overeenkomende engelse tekst niet weer):

Kom tot mij, Heer,
niet voor een kort moment:
laat mij stééds weten
dat U bij mij bent.
Vertrouwd, genadig,
geduldig en ook vrij:
blijf niet slechts even, Heer,
blijf stééds bij mij

Mild en vergevend,
liefde dag aan dag,
geef dat ik altijd
bij U schuilen mag.
Kom niet als Rechter,
streng en hard voor mij:

U, Vriend van zondaars, Heer,
blijf mij nabij.


Was ik opstandig, koppig, eigenwijs,
toch bleef U bij mij
op mijn levensreis.
Trouw is Uw liefde,
en dit maakt mij blij:
wat ik ook doe, o Heer,
U blijft nabij.

Om verder te lezen: Erik Versloot, Dichter bij het lied

Dit vind je misschien ook interessant...