de doornenkroon van Jezus is een teken van zijn liefde

Duurt de tijd voor Pasen nu zes of zeven weken?

De tijd voor Pasen draagt verschillende namen: veertigdagentijd, lijdenstijd, vastentijd. Verwarrend! Bovendien verschilt de lengte van de tijd voor Pasen per kerkelijke gemeente. Sommigen rekenen zes weken, anderen zeven. Hoe zit dat precies?

basis

Voorop gesteld: in alle kerken is de tijd voor Pasen een belangrijke periode. Hoe verschillend kerken en christenen ook zijn, dit delen wij. De tijd voor Pasen is een tijd van inkeer, bezinning of zelfs van berouw en boete. In Protestantse kerken wordt de laatste jaren meer aandacht besteedt aan de tijd voor Pasen dan vroeger. Thema’s als vasten zijn ’trending’. Daar zit een goede kant aan: des te meer je onder de indruk bent van de diepte van Jezus’ lijden in de veertigdagentijd, des te groter is je vreugde op de Paasmorgen!

lijdenstijd

Dan die zes of zeven weken.
De lijdenstijd omvat zeven weken (van de zondag voor Aswoensdag tot aan Palmzondag), dus 49 dagen. Niemand weet exact waar het getal zeven vandaan komt: mogelijk van de zeven kruiswoorden. En natuurlijk is zeven in de Bijbel het cijfer van de compleetheid, het getal van de volheid. Bovendien benadrukt het woord ‘lijdenstijd’ dat Christus voor ons geleden heeft, terwijl het woord ‘veertigdagentijd’ je meer bepaalt bij ónze voorbereiding op het Paasfeest.
Vroeger was het woord ‘lijdenstijd’ een sjibbolet: wie daarvan sprak, behoorde meestal tot het behoudende gedeelte van de Nederlandse kerk. Dat is tegenwoordig niet meer zo. Er is dan ook geen bijbels gebod, of een bijbelse verwijzing, naar de naamgeving van de tijd voor Pasen.

veertigdagentijd

De veertigdagentijd duurt een halve week korter dan de lijdenstijd: zes-en-een-halve week. Namelijk: van Aswoensdag tot Palmzondag. Dat zijn 46 dagen. Traditioneel gesproken is dit ook een periode van soberheid: vasten, minder uitbundige zang, geen verjaarsdagsfeesten. Steeds christenen doen aan ‘digitaal vasten’: veertig dagen geen Facebook bijvoorbeeld. Of ze laten alcohol of ‘zware’ maaltijden staan. Behalve op de zes zondagen dan, vandaar ook de naam: 46 dagen minus 6 zondagen is dus een vastentijd van veertig dagen. Veertigdagentijd dus! Veertig is in de bijbel het getal dat staat voor bezinning, afzondering en nieuwe oriëntatie. Denk maar het volk Israël dat veertig jaar in de woestijn zwierf, of aan Jezus die veertig dagen in de woestijn was als begin van Zijn lijdensweg.

projecten

Hoewel de naamgeving van oorsprong katholiek is, hanteren ook de meeste protestantse kerken tegenwoordig de term ‘veertigdagentijd’. Het kan zijn dat dat gebruik versterkt is doordat veel protestantse kerkelijke gemeenten in de tijd voor Pasen gebruik maken van projecten die voor meerdere kerken tegelijk worden uitgedacht. Denk bijvoorbeeld aan een veertigdagenproject voor de kindernevendienst/kinderkerk. Zulke methodes spreken vaak over ‘veertigdagentijd’, en zo is het woord ook steeds gewoner worden in vele Nederlandse kerken.

In 2021

In 2021 begint de veertigdagentijd vanaf Aswoensdag op 2 maart 2021 en eindigt in de Paasnacht op zaterdag 16 april. De zondagen van de lijdenstijd en en de zondagen van de veertigdagentijd zien er dan dus zo uit:

  • Eerste zondag van de lijdenstijd – zondag 14 februari 2021
  • Aswoensdag 2021 – woensdag 17 februari 2021
  • Eerste zondag van de veertigdagentijd – zondag 21 februari 2021 =
    tweede zondag van de lijdenstijd – zondag 21 februari
  • Tweede zondag van de veertigdagentijd – zondag 28 februari 2021 =
    derde zondag van de lijdenstijd – zondag 28 februari
  • Derde zondag van de veertigdagentijd – zondag 7 maart 2021 =
    vierde zondag van de lijdenstijd – zondag 7 maart 2021
  • Vierde zondag van de veertigdagentijd – zondag 14 maart 2021 =
    vijfde zondag van de lijdenstijd – zondag 14 maart 2021
  • Vijfde zondag van de veertigdagentijd – zondag 21 maart 2021 =
    zes zondag van de lijdenstijd – zondag 21 maart 2021
  • Zesde zondag van de veertigdagentijd (Palmzondag of Palmpasen) – zondag 28 maart 2021 =
    zevende zondag van de lijdenstijd (Palmzondag of Palmpasen) – zondag 28 maart 2021
  • Witte donderdag – donderdag 1 april 2021
  • Goede vrijdag – vrijdag 2 april 2021
  • Stille zaterdag, Paasnacht, Paaswake – zaterdag 3 april 2021
  • Pasen – zondag 4 april 2021
  • Maandag 5 april 2021 is tweede Paasdag

1 Comment

  1. Ds. L. Plug says:

    Ik vermoed dat de veertigdagentijd ouder is dan de lijdenstijd.
    Augustinus wijdde zijn catechumenen in de veertig dagen voor pasen in het christelijke geloof in, waarna ze in de paasnacht gedoopt werden.

    Nu is het zo dat de eerste lijdenszondag gelijk valt met de carnavalszondag. Mijn hypothese is dat de reformatie met zeven lijdenszondagen het vieren van het carnaval heeft willen ontmoedigen.

    Bijzonder is het overigens wel dat de zondagen niet meetellen als vastendag in de veertigdagentijd, maar dat wie de lijdenstijd hanteert, juist de nadruk legt op de zeven lijdenszondagen.

Comments are closed.

Dit vind je misschien ook interessant...